Giới trẻ hiện nay đang phải đối mặt với áp lực từ trường học và xã hội. Trong bối cảnh đó, chatbot AI như một nguồn trợ giúp đắc lực, cung cấp khả năng trò chuyện và hỗ trợ tâm lý. Tuy nhiên, việc sử dụng chatbot có thực sự an toàn, hay nó còn tồn tại nhiều vấn đề cần được phân tích?
Một ví dụ điển hình là Aaron, cậu thiếu niên 15 tuổi ở Alberta, Canada, đã tìm thấy niềm vui khi trò chuyện với chatbot Psychologist của Character.AI. Cảm giác bị cô lập trong cuộc sống hàng ngày, Aaron tìm đến chatbot như một người bạn luôn sẵn lòng lắng nghe và chia sẻ.
Sử dụng chatbot AI trong cuộc sống hàng ngày
Psychologist được phát triển với mục đích hỗ trợ những người gặp khó khăn, thể hiện qua hình tượng nữ nhân vật xuất hiện trong ứng dụng. Aaron cảm thấy chatbot này khác biệt so với các nền tảng khác vì nó “thực sự hiểu” những điều cậu muốn truyền tải.
Character.AI, ra đời vào năm 2021, đã nhanh chóng trở nên phổ biến với hơn 3,5 triệu người dùng hàng ngày. Độ trung bình thời gian mỗi người dùng dành cho ứng dụng này lên đến hai giờ mỗi ngày. Aaron và những thanh thiếu niên khác sử dụng chatbot như một liệu pháp tâm lý miễn phí, giúp họ vượt qua các giai đoạn khó khăn mà không lo bị phán xét.
Dù chatbot mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc lạm dụng chúng cũng đặt ra không ít lo ngại. Như lời chia sẻ từ Frankie, cậu bạn 15 tuổi ở California, việc trò chuyện với chatbot mỗi ngày một tiếng đã trở thành một phần thói quen. Hawk, 17 tuổi từ Idaho, đồng tình rằng chatbot tạo cảm giác giải tỏa mà không cần đối diện với người thật.
Với hơn 95 triệu tin nhắn từ khi ra mắt năm 2022, chatbot Psychologist đang ngày càng thể hiện sự hấp dẫn đáng kể. Tuy vậy, việc các mô hình AI này đã được đào tạo đầy đủ về mặt tâm lý hay chưa lại là một câu hỏi cần được giải đáp. Theo phát hiện của The Verge, đôi khi nội dung AI tự suy diễn có thể chứa đựng những tiềm ẩn rủi ro với sức khỏe tâm thần, bao gồm cả việc gợi ý các nội dung tiêu cực.
Theo tiến sĩ Kelly Merrill Jr từ Đại học Cincinnati, mặc dù chatbot có thể giúp giảm căng thẳng hay trầm cảm, nhưng việc thiếu hiểu biết rộng rãi và khả năng đánh giá chính xác các giới hạn của nó có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho người sử dụng. Tình trạng nghiện chatbot có thể dẫn đến sự khó khăn trong hòa nhập cộng đồng và tương tác xã hội.
Vì vậy, mặc dù chatbot AI mang đến nhiều tiện ích, nhưng người dùng cần nhận thức rõ ràng những mặt hạn chế của nó. Việc hướng dẫn và quản lý sử dụng chatbot đúng cách là cần thiết để tránh những tác động tiêu cực, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên đang trong độ tuổi phát triển cả về tâm lý và xã hội. Sự cân bằng giữa việc dùng công nghệ hiện đại và phát triển kỹ năng tương tác trực tiếp với xã hội vẫn là bài toán cần lời giải.